w sam czas
  • zaprosić w podróż (?)

    28.09.2023
    28.09.2023

    Szanowna Poradnio!

    Czy można kogoś zaprosić w podróż? Czy jest to niepoprawne wyrażenie?

    Pozdrawiam

    Mira

  • formuły powitalne w mailach
    19.03.2009
    19.03.2009
    Witam!
    Mam pytanie dotyczące rozpoczynania maili. Czy po słowie Witam, Cześć należy stawiać przecinek? Czy dalsza część wiadomości to kontynuacja zdania (i należy pisać ją małą literą), czy nowe zdanie. W archiwum pytań jest różnie:
    – „Witam Mam pytanie….”
    – „Witam mam pytanie….”
    – „Witam, mam pytanie…”
    – „Witam, Mam pytanie…”
    Która wersja jest poprawna?
    Pozdrawiam
  • Ile jest trybów w polszczyźnie?
    18.04.2003
    18.04.2003
    Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
    Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
    Dziękuję za odpowiedź
    Arkadiusz Karski
    Bukowno / Budapeszt
  • nazwy gwiazdozbiorów w dopełniaczu
    25.05.2010
    25.05.2010
    Witam!
    Moje pytanie dotyczy nazewnictwa dwu gwiazdozbiorów nieba południowego, Są to: Oktant i Sekstant (czasami, ale chyba rzadziej używana jest nazwa Sekstans). Chodzi mi o formę dopełniacza. W słowniku PWN znalazłem Oktanta (dla gwiazdozbioru), ale Sekstantu (uniwersalna). Czy formy te nie powinny być jednakowe (Oktantu, Sekstantu) i takie same jak dla przyrządów nawigacyjnych, od których pochodzą? W słowniku jest np. Sekstansa – gwiazdozbioru, ale sekstansu – przyrządu.
    Dziękuję.
    Andrzej
  • Nazwy ulic w tytułach
    20.10.2017
    20.10.2017
    Szanowni Państwo,
    reguła [73] nakazuje pisać wielką literą jedynie pierwszy wyraz w tytułach utworów artystycznych. Co jednak z takimi przykładami jak: Ulica Japońskiej Wiśni (wiersz Osieckiej), Ulica Sezamkowa, Łuk Triumfalny (powieść Remarque’a, której tytuł nawiązuje do paryskiej budowli)? Nazwy te same w sobie podchodzą pod regułę [82], z której wynika pisownia wielką literą wszystkich wyrazów. Jak pogodzić tę kolizję?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • śmiałe spolszczenia w języku potocznym

    10.05.2012
    10.05.2012

    Witam Państwa,

    coraz częściej spotykam się na forach internetowych z fonetycznym zapisem (czy poprawnie to ująłem?) angielskich wyrazów, np. lajtowe, hejtować, jutubowy, niusy, skriny, dizajn itd. itp.). Czy są to formy dopuszczalne, a jeśli nie to jakie warunki muszą one spełnić, aby nie były one postrzegane tylko jako zwroty potoczne, ale również jako część akceptowalnego uzusu językowego?

    Serdecznie dziękuję za odpowiedź.

    Paweł M. a.k.a. Personidas.

  • Interpunkcja w nagłówkach

    11.11.2023
    11.11.2023

    Szanowni Państwo,

    od jakiegoś czasu zastanawiają mnie zdania typu:

    „Jak zapisywać nazwę gminy: małą czy dużą literą?", „Jak zapisać nazwę stowarzyszenia lub fundacji – w całości dużymi literami?" oraz „Przecinek przed imiesłowem przymiotnikowym – kiedy stawiać przecinek, a kiedy nie?". Kwestia dotyczy użycia dwukropka i myślnika. Czy mógłbym zamiast nich postawić kropkę bądź przecinek, i tym samym podzielić te zdania na dwa mniejsze, czy jednak jest to niedopuszczalne? Chciałbym też wiedzieć, z czego wynika użycie tych znaków, bo ciężko mi te przykłady podporządkować jakimkolwiek znanym mi zasadom.

  • interpunkcja w przytoczeniach cudzych słów
    15.10.2009
    15.10.2009
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące użycia dwukropka, cudzysłowu i małej lub wielkiej litery. Czy dwukropki są konieczne w zdaniu: „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli «Nigdy w życiu tego nie kupię»”? Czy jeśli wprowadzę dwukropek, to cudzysłów mogę pominąć? Czy w takim przypadku mogę / muszę zachować wielką literę? „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli: «Nigdy w życiu tego nie kupię»”? „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli: Nigdy w życiu tego nie kupię”?
  • nazwa własna w tekście nieoficjalnym
    5.02.2014
    5.02.2014
    Jaką literą powinien być pisany „Urząd do Spraw Wyznań” w tekście nieoficjalnym?
  • Nazwy własne w nazwach własnych

    23.06.2023
    23.06.2023

    W jaki sposób należy traktować cudzysłów w tytule filmu w kontekście nazw własnych:

    — kina/domu, np. Ucieczka z kina „Wolność” czy Ucieczka z kina Wolność lub Dom „Słowo”. Niedokończona powieść czy Dom Słowo. Niedokończona powieść

    — kryptonim akcji, np. „Anna” i wampir czy Anna i wampir lub Operacja Argo czy Operacja „Argo”

    — nazwa techniczna broni, np. Pistolet typu „Walter P-38” czy Pistolet typu Walter P-38

    — zwyczajowa nazwa samolotu, np. Lot Świerkowej Gęsi czy Lot „Świerkowej Gęsi”?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego